De beklimming van de Mont Blanc is moeilijker geworden

Finhaut (CH)-Chamonix (F), 25 juni 2022 - De Mont Blanc (4810m) is niet alleen de hoogste berg van de Alpen, maar ook een van de drukste. Jaarlijks trekt de berg zo’n 20’000 klimmers afkomstig uit de hele wereld aan. De populariteit van de berg is enerzijds te danken aan de hoogte, maar anderzijds ook omdat de berg tot voor kort technisch gezien niet heel moeilijk te beklimmen was. Dit is echter sinds dit voorjaar verleden tijd. “Door het ontstaan van een grote gletsjerspleet op de klimroute op ongeveer tweehonderd meter onder de top, is de normale -tevens makkelijkste- route naar de top ineens een stuk technischer geworden”, aldus Edward Bekker, Nederlands-Zwitserse berg- en skigids die al meer dan drie decennia woont en werkt in het gebied. 

Sinds de start in 1987 van zijn eigen reisorganisatie, gespecialiseerd in bergsport- en off piste skireizen, hebben Bekker en zijn gidsenteam bijna tweeduizend Nederlandse en Vlaamse klimmers naar de top begeleid. Voor velen een bijzondere, eenmalige ervaring in het alpiene hooggebergte. “De berg was via de normaal route meestal goed te beklimmen. Het gevaarlijke imago van de berg zat ‘m met name in de hoogte, de snel veranderende weersomstandigheden én het steenslaggevaarlijke Grand Couloir, waar jaarlijks enkele levens te betreuren zijn. Dat laatste betreft een steile geul van enkele tientallen meters breed waar oa door erosie stenen en rotsblokken naar beneden vallen. Dit risico was er altijd al en proberen wij als ervaren gidsen beheersbaar te houden door op koelere tijdstippen het  couloir over te steken, goed op te letten, klanten te zekeren aan het touw en ervoor te zorgen dat we zo snel mogelijk oversteken. Maar geen enkele gids gaat met plezier door dat couloir en vrijwel iedereen is er in enige mate bang.”

Mont Blanc voor laaglanders

Edward Bekker was eind jaren tachtig een van de eerste aanbieders -zo niet de eerste- van de zogenaamde “Mont Blanc Stages”; weekprogramma’s waarin sportieve, avontuurlijke laaglanders uit Nederland en België werden klaargestoomd om de top te kunnen bereiken. “Om de Mont Blanc te kunnen beklimmen moet je je een aantal technieken met pickel (ijshouweel) en stijgijzers eigen maken, maar vooral ook voldoende acclimatiseren volgens een beproefd schema. Met alleen een gids huren in Chamonix kom je er dan niet. Daarvoor moet je écht een voorbereidingsprogramma met training en acclimatisatie afleggen. De top zélf beklommen we dan in twee of drie dagen. Soms haakte er weleens iemand af wegens hoogtevrees, ziekte of gebrek aan conditie of doorzettingsvermogen, maar de meeste deelnemers behaalden dankzij deze aanpak de top.”

De weekprogramma’s bleken een groot succes. Dusdanig dat ook andere internationale aanbieders vergelijkbare programma’s gingen uitvoeren. Ook op de Nederlandse markt werden de laatste jaren meerdere aanbieders actief, aangetrokken door de grote vraag en een financieel aantrekkelijk verdienmodel met voorbereidende trainingen. “Ook wij hebben jarenlang een mooie boterham verdiend aan onze Mont Blanc programma’s. Was de Mont Blanc dertig jaar geleden een kroon op een al enigszins ervaren alpinisten carrière, zo veranderde zij steeds meer in een introductie in het alpinisme dat al dan niet naar meer smaakt. Sinds de opkomst van social media en goede doelen sponsoring activiteiten, werd het beklimmen van de berg steeds meer een eenmalige bucket list activiteit. De Mont Blanc is helaas massa toerisme geworden.” 

Ook de Franse gemeente St-Gervais, waar de klimroute en de top onder vallen, zit met de Mont Blanc in haar maag. Van de ene kant is de berg economisch van groot belang voor de regio, maar  van de andere kant trekken de Franse bergredders (in Frankrijk volledig door de overheid gefinancierd) dagelijks uit om per helicopter  gestrande, geblesseerde en zieke klimmers te redden. Om alle uitwassen te beperken - in de woorden van  burgemeester Jean-Marc Peillex “halve garen” met honden en kinderen, trailrunners zonder alpiene uitrusting, kampeerders met extreem grote en zware rugzakken tot en met bedrijven die ter promotie zelfs een jacuzzi en fitness apparatuur naar boven sleepten - controleert de PGHM (Péloton de Gendarmerie en Haute Montagne) sinds 2019 eenieder op een verplichte hutten reservering en adequate uitrusting. Dat heeft ten dele geholpen. Het probleem blijft dat de berg haar enorme aantrekkingskracht houdt, mede gestimuleerd door commerciële belangen en partijen die de berg blijven promoten als makkelijk te beklimmen vierduizender. En daarin zit ‘m nu het probleem. “De berg is sinds dit voorjaar gewoonweg niet meer zo makkelijk en is ook gevaarlijker geworden”, aldus Bekker. “Dat stelt ons voor een enorm dilemma, want de vraag blijft torenhoog.  Klanten contacteren ons voor de Mont Blanc en staat vaak niet open voor een alternatief. Ook willen op dit moment veel gidsen uit ons team, die allemaal ZZP-ers zijn, niet op de Mont Blanc gidsen. En ikzelf wil ook niet.”

Extreem droge winter en warm voorjaar brengen de bergsport in het alpine hooggebergte in gevaar

De enorme gletsjerspleet op de Bosses-graat tussen 4.594 m en 4.650 m hoogte werd in maart jl ontdekt door onder andere klimmer en onderzoeker aan de Universiteit van Chambéry Xavier Cailhol. De scheur, die afgelopen zomer en herfst nog niet zichtbaar was, is tijdens de afgelopen extreem droge winter groot geworden. En door de droge en warme lente is er niet genoeg sneeuw gevallen om sneeuwbruggen te vormen voor het zomerse klimseizoen. Volgens Bekker is de spleet te omzeilen via de noord- of zuidwand,  “maar deze routes zijn beide technisch gezien een stuk moeilijker en gevaarlijker voor onervaren klimmers die hiermee ook de gids in gevaar kunnen brengen. En zelfs voor ervaren klimmers vereist de beklimming vanaf nu extra grote voorzichtigheid, aangezien de gletsjer in beweging is en de gletsjerspleet nog steeds verandert. Vorige week zaterdag bijvoorbeeld, steeg het kwik tot +10,4C op de 4810 m hoge top van de Mont Blanc, een record.”

“Ook elders in de Alpen zijn de omstandigheden in het hooggebergte niet goed. Sommige stukken gletsjer zijn niet te herkennen. Zo zag ik in februari al vanuit de helikopter gaten die ik nooit eerder had gezien in gletsjers, waar ik normaal gesproken vaak kom. Toen al lagen de gletsjers er erg slecht bij. Bijvoorbeeld op de populaire en normaal gesproken vrij eenvoudig te beklimmen Allalinhorn in het Zwitserse Saas Fee zijn tot op de top spleten ontstaan en is het gevaarlijk. En het gebergte ziet er niet uit. Ik was deze week op de Tsanfleuron op de Diablerets. Waar vorig jaar om deze tijd nog blauw ijs en witte sneeuw waren, lag er nu enkel modder en grauw, vaal ijs zonder sneeuw”, aldus Edward Bekker.

Aanpassingen aan het zomerprogramma van Bekker Mountain Travel 

Gezien de huidige omstandigheden hebben wij de Mont Blanc beklimmingen tot en met juli vooralsnog geannuleerd. Andere programma’s worden voorlopig aangepast. We bekijken de situatie van week tot week, maar we verwachten niet dat het hooggebergte in bepaalde gebieden in de Alpen deze zomer nog ineens weer een stuk veiliger wordt; daar zal eerst een winter met sneeuw overheen moeten.

Dat neemt niet weg dat je deze zomer geen bergsport zou kunnen beoefenen! De Alpen zijn en blijven fantastisch om in te wandelen, trektochten maken, mountainbiken, rotsklimmen, via ferrata’s of andere sportieve activiteiten ondernemen. Met de moeilijker wordende klimomstandigheden, is deze zomer ook de gelegenheid om je klimtechnieken te trainen en verder te ontwikkelen.

Wat betreft onze Mont Blanc-beklimmingen zullen we voor de toekomst de vereiste technische vaardigheden en ervaring verhogen. Aangezien er steeds meer flexibiliteit wordt gevergd van de klant én onze organisatie, zullen we zoveel mogelijk met kleine, privé groepen werken. Het concept “Mont Blanc in één week” zal worden vervangen door een scala aan voorbereidende tochten die op zichzelf al een mooie ervaring en uitdaging zijn, met als optie als privé arrangement een eventuele Mont Blanc beklimming.